Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie
i Muzeum Wycinanki w Konstancinie-Jeziornie
zapraszają na III Przegląd Filmów Etnograficznych
„Kolędnicy i Kowale 2024”

Niedziela 08.12.24, godz. 15.00-17.00, Wstęp wolny

Karnawał w Europie (Hiszpania, Włochy,
Rumunia) + Ginące Rzemiosło (część I)

Na otwarcie III Przeglądu Filmów Etno w Muzeum Wycinanki
zaprezentujemy filmy opowiadające o wciąż żywych Europie tradycjach karnawałowych. Niezwykle barwne i przepełnione symboliką, pokazują w jaki sposób konstruowano pozornie wesoły „świat na opak”. Początki europejskiego karnawału są silnie osadzone w zimowych obrzędach ludowych. Jest to czas rytuałów w przeciwieństwie do lata kiedy to głównie zajmowano się
pracą na roli i w gospodarstwie. W czasie karnawału przodkowie wracają pod postacią zamaskowanych mieszkańców miast i wsi składając wizytę swoim społecznościom z obietnicą
urodzaju i obfitości. Etnograficzne zapisy filmowe tych obrzędów dają także wyobrażenie o wspólnocie kulturowej Europy.

W drugiej części pokazu zaprezentujemy wybór
odrestaurowanych filmów nakręconych na taśmie światłoczułej 16mm. Prezentujemy na nich ginące umiejętności rzemieślnicze i procesy wytwarzania różnorodnych wyrobów z surowców
naturalnych. Filmy te, pierwotnie nieme, wzbogacono o merytoryczne komentarze lektorskie i dźwięki otoczenia. Proces udźwiękowienia jest szczególne interesujący z uwagi na metody
odtwarzania dźwięków, które w sposób naturalny powinny towarzyszyć przedstawianej rzeczywistości.

Karnawał w Europie (Hiszpania, Włochy, Rumunia)

1. Podwójny pochód Joaldunak, realizacja, Michele Trentini, 11 min. Ituren, Zubieta,
Nawarra, Hiszpania, Museo degli Usi e Costumi della Gente Trentina, 2011,
Wsie Ituren i Zubieta, są położone w północnej Nawarze i oddalone od siebie zaledwie
o cztery kilometry. W ostatni poniedziałek i wtorek stycznia z Ituren i Zubieta
wyjchodzi pochód Joaldunak, aby dotrzeć do innych miejscowości regionu. Joaldunak
znaczy tyle co "ci, którzy noszą dzwony".

2. Dawno temu w dolinie Fiemme, realizacja Michele Trentini, 20 min, Carano, dolina
Fiemme, Trydent, Włochy. Museu degli Usi e Costumi della Gente Trentini, 24 lutego
2009

Raz na cztery lata podczas karnawału we wsi Carano, kawalerowie uzupełniają swe
szeregi przyjmując nowych członków. W ten sposób utworzona grupa ma szczególne
zadanie paradowania po wsi jako wielki baner w kolorach żółtym, czerwonym,
niebieskim i białym. Pogrubioną, dużą czcionką jest na nim wypisane hasło: „młodzież
z Carano”. Poza grupą kawalerów i młodych mężczyzn, w paradzie uczestniczą również
niektóre klasyczne postacie karnawałowe.

3. Jeden dzień w Agnicie, realizacja Michele Trentini, 10 min., Agnita, Rumunia, Museo
degli Usi e Costumi della Gente Trentina, 2011
Parada Lolele jest korowodem średniowiecznych cechów rzemieślniczych i
kupieckich w Siedmiogrodzie w Transylwanii. Dziś dawni saksońscy mieszkańcy
regionu, który powrócili do Niemiec po 1989 roku, przyjeżdżają do swojej dawnej
przybranej ojczyzny, by uczestniczyć w maskaradzie.

Ginące Rzemiosło - nowe, cyfrowe życie filmów archiwalnych (część I)

1. Budowa łodzi, realizacja, Krzysztof Chojnacki, 22 min., Murzynowo n\Wisłą, pow..
płocki, woj. mazowieckie, Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie, 1982
Zapis kolejnych faz budowy wręgowej łodzi rybackiej.

2. Połów ryb ością, , realizacja Krzysztof Chojnacki, Lech Mróz, Piotr Szacki, 7 min.,
Studziany Las nad Czarną Hańczą, pow. sejneński, woj. Podlaskie, Państwowe Muzeum
Etnograficzne w Warszawie, 1968
Zapis techniki połowu ryb przy pomocy ości (ościenia).

3. Plecionkarstwo z korzenia, realizacja Krzysztof Chojnacki, Anna Włodarz, 16 min.,
Motarzyno, pow. słupski, woj. pomorskie, Państwowe Muzeum Etnograficzne w
Warszawie, 1980
Zdobywanie i przygotowywanie surowca, technika wyplatania naczyń z korzeni sosnowych.