Stopy są jednym z najbardziej złożonych narządów ludzkiego ciała i stanowią jego fundament. Stan stóp może być odzwierciedleniem chorób innych narządów, i odwrotnie – wady stóp mogą wpływać na kondycję kolan, miednicy, a nawet stawu skroniowo-żuchwowego. Niewiele osób wie, że stopy mogą być przyczyną migreny. Jak jeszcze stopy mogą oddziaływać na ciało i czego można dowiedzieć się w gabinecie podologicznym? Odpowiada dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica.

Czym zajmuje się podologia?

Podologia, inaczej podiatria, to dziedzina medycyny zajmująca się badaniem i leczeniem stóp oraz stawu skokowo-goleniowgo. Podologia pielęgnacyjno-lecznicza pomaga zadbać o stan wizualny stóp oraz usunąć wszelkie zmiany, takie jak wrastające paznokcie, modzele, nadmierną potliwość, grzybicę i popękane pięty. Usuwając zmiany, specjalista bada także źródło problemu i stara się je wyeliminować. Podologia ortopedyczna zajmuje się leczeniem wrodzonych, a także pourazowych wad i zniekształceń stóp, oraz bada ich wpływ na wyższe piętra narządu ruchu, np. kolana, biodra i kręgosłup. „Podolog nie tylko ocenia i usuwa wszelkie dolegliwości, ale także szuka ich źródła. Problemy ze stopami często są objawem poważniejszych chorób, takich jak nadwaga, choroby dermatologiczne, zaburzenia układu hormonalnego czy krwionośnego, dlatego pacjent może zostać poproszony o wykonanie dodatkowych badań” – informuje dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica.

W wielu rozwiniętych krajach gabinet podologiczny jest odwiedzany równie często, co dentysta, a dbanie o stopy jest czymś powszechnym, zarówno wśród najmłodszych pacjentów, jak i seniorów, a także profesjonalnych sportowców. Polacy także zaczęli dbać o swoje stopy, z roku na rok zwiększa się świadomość istoty stóp i ich wpływu na postawę całego ciała.

Jak stopa wpływa na postawę ciała?

Nierównomierne rozłożenie sił stopy, spowodowane nieprawidłową anatomią lub zaburzoną biomechaniką, prowadzi do zmian takich jak płaskostopie, halluksy i palce młotkowate. Wady stóp przekładają się na postawę całego ciała – mogą być przyczyną bólu stawów skokowych, kolanowych, biodrowych oraz problemów z kręgosłupem.

Profesor Brian Rothbart wykazał wpływ ustawienia stopy na wady stawu skroniowo-żuchwowego, a także wady zgryzu, a nawet migreny. Stopy z wadami, które przez długi czas stawiane są nieprawidłowo, dają o sobie znać właśnie za pomocą bólu kręgosłupa, zębów czy głowy. Wady związane z nierównomiernym rozłożeniem sił na stopie mogą zostać usunięte właśnie w gabinecie podologicznym. Podolog nie tylko leczy schorzenia, ale także bada źródło problemu, co pozwala pacjentowi na dalsze leczenie. Dzięki współpracy podologów z fizjoterapeutami pacjent jest traktowany w sposób kompleksowy i holistyczny. „Kiedy na stopach zaczynają pojawiać się odciski czy modzele, samo ich usunięcie i wygładzenie naskórka nie rozwiąże problemu. Trzeba odkryć przyczynę powstawania zmian i ją wyeliminować. Często rozwiązaniem są indywidualne wkładki ortopedyczne.” – wyjaśnia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica – i dodaje: „Wkładki ortopedyczne nie tylko rozwiązują problem odcisków czy wadliwej postawy, ale także likwidują efekty schorzenia, np. bóle kręgosłupa. Jedna z naszych pacjentek, dzięki zastosowaniu wkładek ortopedycznych, pozbyła się migreny, która, jak się okazało, była kręgosłupopochodna”.

Jak wygląda badanie w gabinecie podologii ortopedycznej?

Każde badanie rozpoczyna się od zebrania szczegółowego wywiadu i pytania o dolegliwości, urazy, noszone obuwie oraz oceny postawy pacjenta. „Przeprowadzając badanie stóp należy wziąć pod uwagę całe ciało pacjenta – postawa ma wpływ na stopy, tak samo, jak stopy mają wpływ na postawę. Jeśli podolog podejrzewa, że problem ze stopami ma swoje źródło w innym narządzie, skieruje pacjenta na dodatkowe badania”. – wyjaśnia dr n. med. Joanna Stodolna-Tukendorf z FootMedica. Następnie przeprowadzane jest badanie komputerowe stóp w pozycji stojącej i podczas chodu. Podczas badania, które odbywa się na macie tensometrycznej rejestrowany jest nacisk stóp na platformę, co pozwala ustalić m.in. symetrię obciążenia prawej i lewej stopy oraz przodostopia i pięty każdej ze stóp, budowę łuków stopy, kształtu oraz obciążenia występującego na stopach w poszczególnych ich obszarach. Podczas chodu specjalista może sprawdzić obciążenie stopy oraz jej zachowanie podczas chodu. Następnie pacjent staje na podoskopie – urządzeniu, które umożliwia oglądanie stóp „od podeszwy” w pozycji stojącej. Później wykonuje się plantograf – odbitkę stóp, na której widoczne są strefy największego nacisku. Kolejnym krokiem jest zbadanie ruchomości stóp i całych kończyn dolnych. Na tej podstawie można zadecydować, czy pacjent potrzebuje wkładek ortopedycznych. Czasami część stopy trzeba odpowiednio odciążyć, a czasem dociążyć. Jeśli jest taka konieczność dobierany jest rodzaj wkładki i wymagana korekta. Wkładki można wykonać w trakcie tej samej wizyty. Najczęściej pacjent otrzymuje jeszcze indywidualny program ćwiczeń.

Podologia to nie tylko leczenie stóp. To niezwykle złożona dziedzina, która, dzięki leczeniu stóp, wpływa na całe nasze ciało. Stopy często objawiają ukryte choroby innych narządów i odwrotnie – bóle głowy czy kolan, mogą mieć swoje źródło w wadach stóp. Dlatego warto pamiętać o regularnych wizytach u podologa, który zadba o zdrowie i wygląd stóp, zbada źródła problemów i je wyeliminuje, a także zapewni prawidłową biomechanikę całego ciała.