Geneza wróżb nie jest do końca znana. Badacze wskazują na związek z Grecją, gdyż Andrzej jest imieniem greckim (oznacza mężczyznę), inni twierdzą, że andrzejki wywodzą się z wierzeń starogermańskich, związanych z bogiem Frejrem.

 

Św. Andrzej jest oficjalnym patronem Szkocji, a 30 listopada w tym kraju to dzień wolny od pracy. Andrzejki w tym kraju obchodzone są zupełnie inaczej. Nie jest to dzień wróżb – ludzie spędzają go raczej na wspólnej zabawie, tańcach i jedzeniu.

 

 

Pierwsza polska wzmianka o andrzejkach pojawiła się w literaturze epoki renesansu, w utworze Marcina Bielskiego „Komedyja Justyna i Konstancyjej”: „Nalejcie wosku na wodę, poznacie swoją przygodę. Słychałam od swej macierze, gdy która mówi pacierze, w wigiliję Jędrzeja świętego ujrzy oblubieńca swojego”.  

   

 

 

 

 

 

Wspólnym mianownikiem wszystkich wróżb był od zawsze cel matrymonialny :) 

W ostatnie dni listopada pierwotnie wróżono jedynie młodym kobietom, aby znaleźć im kandydata na męża i zapewnić szybkie zamążpójście. Tu z pomocą przychodziły nawet zwierzęta - dziewczęta przygotowywały posiłek psom, a właścicielka pupila, który zjadł jako pierwszy, miała wyjść za mąż najszybciej. 

Wykorzystywano również owoce – sprawczyni najdłuższej obierki jabłka, przesądnie za rok miała być już mężatką.

 

Współczesne wróżby nie dotyczą wyłącznie tematów miłości i małżeństwa. 

Najpopularniejszą wróżbą jest lanie wosku przez dziurkę od klucza. Kształt, który się uformuje, ma mówić nam w metaforycznym znaczeniu o naszej przyszłości. 

Powszechnie znaną jest także wróżba z butami – uczestnicy zabawy ustawiają jeden za drugim buty z lewej nogi, zaczynając od ściany leżącej naprzeciwko drzwi. Osoba, której but pierwszy przekroczy próg, najszybciej zmieni stan cywilny.

Spotykamy jeszcze wróżenie z fusów od herbaty. Polega to na zaparzeniu liściastej herbaty, wypiciu jej i odwróceniu do filiżanki góry dnem. Po chwili, podnosząc filiżankę, na jej ściankach jesteśmy w stanie zobaczyć obrazek, który docelowo ma być znakiem tego, co wydarzy się wkrótce w naszym życiu. Interpretacja układanki z fusów jest dowolna i może odnosić się do każdego aspektu naszego życia. 

Aktualnie jedną z najbardziej znanych wróżb jest ta z karteczkami chowanymi pod poduszkę – tuż przed snem należy zapisać na kawałkach papieru imiona znanych nam chłopców lub dziewczyn i schować je pod poduszkę. Po przebudzeniu losujemy jedną z nich – imię, które wylosujemy, ma oznaczać przeznaczoną nam osobę.

 

Ważną rolę w nocy z 29 na 30 listopada odgrywały od zawsze nasze sny – wierzono, iż są one prorocze i mówią o tym, co czeka nas w przyszłości. 

Jak wiadomo, andrzejki wypadają tuż przed okresem świątecznym – istnieje przesąd mówiący o tym, że sklepy które przyozdabiają swoje witryny w elementy bożonarodzeniowe przed nocą andrzejkową, nie będą mogły liczyć na powodzenie w biznesie w najbliższym roku.